در تعریف بازاریابی، بازار (Market) اولین دایره مشتریان شما است و سپس مدل‌های دیگری از بازار مطرح می‌شوند که در ادامه هر یک را به صورت خلاصه معرفی می‌کنیم. (دیوار شیراز)
توجه داشته باشید که این تعاریف به صورت کلی برای علم بازاریابی تعریف شده‌اند و صرفا مربوط به مسائل دیجیتال نیستند اما در این مقاله در سایت تبشی سعی شده بیشتر مدل‌های مربوط به دیجیتال مارکتینگ آنها بررسی شوند.
بازار
بازار (Market) اولین خط از انواع بازار است که در بسیاری منابع اصلا تعریف نمی‌شود زیرا دامنه افراد حاضر در آن به تعداد تمامی انسان‌ها بوده و هیچ‌گونه هدفمندی در آن دیده نمی‌شود.
بازار بالقوه
بازار بالقوه (Potential Market) رو میشه به عنوان دومین لایه از بازار در نظر گرفت که آدم‌هایی که توی اون قرار می‌گیرن، آدم‌هایی هستن که به محصول و خدمات شما به صورت کلی علاقه دارن یا اینطوری هم تعریف میکنن که ممکن که علاقه داشته باشن و بخوان از اون استفاده کنن. اما حالا به هر دلیلی این اتفاق نیوفتاده. (دیوار شیراز)
یکی از مثال‌هایی که برای بازار بالقوه میشه زد مربوط به گروه‌های سنی میشه. طبق تعریف گفتیم کسایی توی بازار بالقوه قرار می‌گیرن ممکنه علاقه مند باشن
ولی به خاطر شرایطی نتونستن از اون محصول استفاده کنن. حالا فرض کنید یک فیلم یا یک بازی ویدیویی رده بندی سنی مثبت ۱۸ سال داره.
الان ممکنه کسایی باشن که به محصول یعنی به همون فیلم و بازی علاقه داشته باشن ولی به خاطر سنشون نتونن اون رو تهیه کنن. با فرض بر اینکه توی جایی زندگی میکنن که رده بندی سنی اهمیت داره.
الان کسایی که کمتر از ۱۸ سالشونه مثلا ۱۷ ساله‌ها جز بازار بالقوه‌ی شرکتی محسوب میشن که اون فیلم و بازی رو تولید کرده.
خب پس بازار بالقوه شد مجموعه‌ای از افراد که تمایل به محصول و خدمات ما دارن ولی به خاطر دلایلی که یکیش میتونه سن باشه، نتونستن از محصولات ما استفاده کنن.
بازار آماده
بازار بعدی، بازار آماده (Available Market) هست. حالا ما به عنوان یه کسب و کار فرض می‌کنیم که بازار بالقوه رو شناسایی کردیم و متوجه شدیم که تعداد زیادی از آدم‌های هستن که به محصول ما علاقه دارن. الان برای اینکه بتونیم به یه بازار آماده دسترسی داشته باشیم، (دیوار شیراز)
باید اون دلایلی که باعث شده بود اون افراد نتونن از محصول ما استفاده کنن رو بررسی کنیم و جایگزین‌هایی رو برای اونا در نظر بگیریم. تا اون بازار بالقوه تبدیل به بازار آماده ما بشه.
مثلا توی همون مثالی که برای رده‌بندی سنی زدم، اگر اون شرکت بیاد یه نسخه ویرایش شده رو منتشر کنه، میتونه بازار بالقوه خودش رو تبدیل به بازار آماده کنه. که حالا توی فیلم و بازی معمولا این اتفاق نمیوفته.
ولی یه مثال خوب دیگه برای بازار آماده هست. فرض کنید شما یه فروشگاه اینترنتی دارید و از طریق سایت تون دارید محصول میفروشید. یعنی کسی بخواد خرید کنه حتما باید وارد سایت بشه. در سایت ثبت نام کنه و بعد خریدش رو ثبت کنه.
بازار آماده
مثلا هم دارید کیف و کفش میفروشید. چیزی که علاقه‌مندان زیادی داره یعنی می‌تونیم بگیم که بازار بالقوه بزرگی داره. اما چرا شما به همه اون بازار دسترسی ندارید؟ یکی از دلایلش میتونه این باشه که خیلی از آدم‌ها خرید از سایت رو بلد نیستن. و ترجیج میدن که با اپلیکیشن موبایل خرید انجام بدن.
پس یکی از دلایلی که باعث شده خریدی انجام نشه، نداشتن اپلیکیشن موبایل بوده. مثل مثال قبلی که مشکل سن بود و گفتم با انتشار یه نسخه ویرایش شده مخصوص سن‌های کمتر میشه بازار آماده رو ایجاد کرد، توی این مثال هم یه اپلیکیشن موبایل میتونه شرایط رو عوض کنه. (دیوار شیراز)
عوامل زیادی هست که میتونید با تغییر اونا یه مرحله جلوتر برید و به یک بازار آماده دسترسی داشته باشید. توی نمونه‌های سنتی اون هم معموالا مثال مکان یک فروشگاه میزنن.
شاید شما یک فروشگاه با محصولاتی داشته باشید که میدونید خیلی‌ها بهش نیاز دارن، ولی جایی فروشگاه‌تون رو تاسیس کردید که اون افراد براشون راحت نیست که به شما مراجعه کنن.
اینجا به جابه‌جای محل فروشگاه میتونه یکی از عواملی باشه که شما با رفعش بتونید به بازار آماده دسترسی داشته باشید.
حالا وقتی بازار آماده شکل گرفت دیگه وقتشه که فروش شما ایجاد بشه اما برای فروش نه همه اون بازار به سمت شما میان که خرید کنن نه اصلا شما میتونید به همه اونا سرویس بدید. اینجاست که باید با یک هدفمندی دقیق، بازار هدف رو انتخاب کنید.
بازار هدف
بازار هدف (Target Market) بازاری هست که شما میخواید محصولتون رو برای اون آماده کنید. یعنی آدم‌هایی که توی اون بازار قرار دارن رو میخواید هدف قرار بدید.
همونطور که گفتم امکان سرویس دادن به همه افراد بازار آماده وجود نداره. شما اینجا باید بیاید ببینید چه کاری میتونید بکنید یه توجه به بخشی از بازار آماده رو به خودتون جلب کنید. (دیوار شیراز)
بازار هدف رو میشه با خیلی از کارها ایجاد کرد. اینکه شما بیاید یه بخشی از بازار آماده رو انتخاب کنید و فقط به اونا سرویس بدید، یک نوع هدفمندی هست که میتونید اون رو اجرا کنید.
مثلا اینکه شما به یه منطقه‌ی خاصی از شهر سرویس بدید یا فقط یک شهر خاص رو انتخاب کنید این یه نوعی از انتخاب کردن بازار هدفه.
ادامه
توی فروشگاه اینرنتی میشه به همه جای کشور محصول فروخت. اما اینکه شما فقط یک شهر رو انتخاب کنید و بگید من فقط به مردم این شهر محصول میفروشنم از چند نظر به نفعتون هست.
شما میتونید توی اون شهر شناخته بشید. تبلیغاتتون رو میتونید خیلی هدفمند فقط مخصوص اون شهر انجام بدید و مشتری جذب کنید.
برای تولید محتوا و ارائه خدمات جانبی هم اگر با فرهنگ و شرایط زندگی مردم یک شهر آشنا باشید خیلی خوب میتونید اونا رو جذب کسب و کارتون کنید. این نوع هدفمندی از لحاظ مالی هم برای شما میتونه به صرفه تر باشه.
حالا فقط موقعیت مکانی باعث ایجاد بازار هدف نمیشه. اینکه شما فقط یه یک گروه سنی خاص خدمات بدید یا به جنیست مشخص اینا هم کارهایی هست که میتونید برای هدفمندی انجام بدید. (دیوار شیراز)
یا اینکه فقط در یک حوزه کار کنید. مثلا اگر توی شهر صد تا رستوران هست و شما رستوران صد و یکمی رو تاسیس کردید، میتونید بیاید فقط غذاهای دریایی رو ارائه بدید. اینطوری شما قشنگ میتونید افرادی به غذاهای دریایی علاقه دارن رو خیلی راحت جذب خودتون کنید.
دیوار شیراز
